Kees van Aalst
Said Hamlet to Ophelia: “I’ll draw a sketch of thee, what kind of pencil shall I use? 2B or not 2B?”
Zou Shakespeare nu succes hebben met een aanklacht wegens plagiaat? Ik betwijfel het.
Als je, zoals hier, een creatieve draai aan iets bestaands geeft wil de magistratuur nog wel eens met de hand over het hart strijken.
Maar letterlijke overname, ook in de beeldende kunst, is andere koek. Hierover zijn we snel uitgepraat. Niet doen.
Ik ga het in deze ultrakorte verkenning van het thema niet hebben over succesvolle rovers uit de kunstgeschiedenis als Warhol of Lichtenstein. Ook niet over het vervalsersgilde dat louter uit is op geldelijk gewin.
Nee, ik wil eens weten hoe je inspiratie kunt opdoen uit andermans werk zonder letterlijk te kopiëren.
In de kunstwereld wordt vaak gebruik gemaakt van bestaande beelden. Niemand schept iets uit het niets. Er zijn altijd invloeden. Maar een creatief kunstenaar weet die invloed zodanig om te vormen dat hij nagenoeg onzichtbaar opgaat in het eigen werk.
Een beroemdheid als Picasso had een duidelijke mening over het roven uit andermans producten. “Kleine schilders kopiëren, grote schilders stelen”was zijn stelling. Kopiëren is plagiaat en niet erg creatief. Maar met stelen eigen je je het werk toe en maakt het tot iets van jezelf. Originaliteit is dan kundig verborgen imitatie. Het gaat er tenslotte niet om waar je je ideeën vandaan haalt, maar wat je ermee doet.
Schaam je dus niet om andermans werk als inspiratiebron te gebruiken. Verzamel afbeeldingen van werk dat je aanspreekt. Dit kan als katalysator dienen, als stimulans om je eigen werk te verbeteren. Hierdoor raak je meer gedreven en bedreven en ontstaat werk met een eigen handschrift en karakter.
Nog een paar tips tot slot
- Leg de lat hoog. Laat je inspireren door het werk van grote kunstenaars die je aanspreken, niet door het kruimelwerk van goedbedoelende amateurs. Daar kun je niets van leren.
- Beschouw het maar als een vorm van eerbetoon als je werk door anderen wordt geïmiteerd.