Tag: Art

Les 8 Hou het simpel

Published on by admin1 Comment

We hebben al een tijdje geen contact gehad. Een inventarisatie van ruim dertig jaar artikelen die ik voor kunstmagazine Palet heb geschreven, hield me bezig. Een herschreven selectie zal, hoop ik, in boekvorm verschijnen. Nu alleen nog een rustig onderkomen waar ik een tijdje ongestoord aan het boek kan werken.
Intussen heeft u nog wel les 8 van me tegoed.
U weet dat ik meer geïnteresseerd ben in de visuele aspecten van compositie, zoals vorm,kleur en structuur dan in de juiste gelijkenis van het onderwerp. Het is zelfs beter als bij de basisopzet het onderwerp nog geheel niet in beeld is. Voel je bij die opzet niet beperkt door regels, conventies en dogma’s. Er zijn meesterwerken gemaakt door kunstenaars die de regels aan hun laars lapten. Als je per se toch wat richtlijnen wil, vooruit dan maar.

Hou het simpel, een eenvoudig toonwaardepatroon zorgt voor een hechte structuur en is belangrijker dan de realiteit, het “mooie plaatje”. Leer de werkelijkheid dus te “liegen”,een goed schilderij is meer dan een juiste gelijkenis.
Om tevreden met je werk te zijn is het niet nodig dat alles wat je maakt ook meteen lukt. Accepteer mislukkingen als onderdeel van het leerproces en raak niet te gauw ontmoedigd. Multatuli zei het al:
“Je bevordert de zwemkunst van jonge eenden niet door de eieren in het water te werpen”.
Laat daarbij je ambities niet voorbijgaan aan wat realistisch is. Je kunt een hoge graad van tevredenheid en gemoedsrust bereiken als je je ambities aanpast aan je talent.
Sunday morning Castlemaine by Joseph Zbukvic
Sunday morning Castlemaine by Joseph Zbukvic

U ziet, ook in deze les weinig adviezen over schildertechniek. Daar zijn al boeken genoeg over geschreven. Het doel is te schilderen zoals je ademt of loopt, zonder er bij na te denken. Als je een duizendpoot zou vragen je uit te leggen hoe hij loopt, zou hij in de war raken.
Er is een Zen-uitspraak: leer eerst 15 jaar grondig de techniek, laat dan 15 jaar alles bezinken en begin daarna pas met schilderen, als je de techniek bent ontstegen. Misschien een aanvechtbare uitspraak, maar de essentie is dat vaardigheid en techniek de creativiteit vaak in de weg staan.
Met de volgende, 9de les wil ik deze reeks afsluiten. Wel wil ik eventuele vragen die gerezen zijn,
proberen te beantwoorden. Niet individueel, maar per categorie. Je kunt ze via facebook of weblog
sturen.

Kees van Aalst


 

Les 6 Kleur

Published on by adminLeave a comment

Omdat er bibliotheken zijn volgeschreven over de technische aspecten van de beeldende kunst en er evenzoveel DVD’s op de markt zijn over het onderwerp zal ik mijn bijdrage hieraan beperkt houden. U hebt nog wel het beloofde laatste restje over kleur van me tegoed. Later in deze reeks hoop ik nog wat ideeën over compositie, de ordenende factor in de kunst en alles wat daarmee samenhangt te bespreken. Het essentiële deel zal echter een mentale benadering zijn: hoe transformeer ik de realiteit, hoe leg ik een artistieke verbinding tussen beeld en werkelijkheid, hoe kom ik tot een eigen stijl. Dit deel, in de literatuur over beeldende kunst ten onrechte veronachtzaamd, zal dus meer een filosofisch/psychologische dan een technische invalshoek hebben.
Maar voordat we hieraan beginnen het kleurentoetje.
Kleurgebruik is zeer persoonlijk. Leun dus niet teveel op andermans palet maar volg je eigen smaak.Je krijgt van mij dus geen recepten maar alleen wat persoonlijke hints.
Beperk je palet tot de drie primaire kleuren in diverse nuances. Blauw kan zowel kobalt als indigo zijn, rood kraplak of gebrande sienna en geel citroen of rauwe sienna. Dit zijn maar voorbeelden. De keus is natuurlijk veel ruimer. Er zijn schilders die van elke hoofdkleur een koele en een warme versie op hun palet hebben: naast kraplak gebrande sienna, naast ultramarijn phtalo en naast citroen rauwe sienna. Anderen maken uitsluitend gebruik van de zogenaamde drukkerskleuren magenta ,cyaan en primair geel. De keuze is onbeperkt. Experimenteer dus zelf.
Maak van kunst geen kunstje door, ook in kleurgebruik, anderen teveel na te doen. Er zijn al genoeg epigonen. Word dus niet de zoveelste Zbukvic of Castagnet. Word jezelf door met vallen en opstaan boven de techniek uit te stijgen en je eigen handschrift te onwikkelen. Maar bedenk wel, ontwikkeling van creativiteit vergt tijd. Je helpt een vlinder ook niet bij het ontpoppen door z’n omhulsel open te maken. Dit doet zo’n vlinder zelden goed. Kunstdocenten kunnen zich dan ook maar beter beperken tot gids, wegwijzer. Trouwens, teveel kennis kan creativiteit in de weg staan.De vreugde van het spel moet in het werk te zien zijn, niet hoe knap je dat sfeertje weer hebt gemaakt. Vertrouw liever op je innerlijke stem dan op de roep van modetrends en kortstondige succesjes aan de hand van tweedehands voorbeelden. Het resultaat kan er in eerste instantie best goed uitzien, maar nadere beschouwing leert dat de ziel ontbreekt.De ervaren kijker ziet dat. Ik geef dan ook geen les om louter technische vaardigheden te ontwikkelen. Dat laat ik graag over aan andere docenten. Mentaliteitsverandering, de juiste voorwaarden scheppen, vind ik belangrijker. Ik ken uit eigen ervaring de valse starts, de valkuilen en imitatiedrang die je creativiteit bedreigen.
Volgende keer meer over dit mentale proces waar in literatuur en op DVD’s weinig of geen aandacht wordt besteed, in “Luisteren met je ogen”.

Voorbeeld van beperkt kleurgebruik in een unieke, persoonlijke stijl
voorbeeld van beperkt kleurgebruik in een unieke, persoonlijke stijl

les 5 KLEUR

Published on by adminLeave a comment

We houden het ook nu weer simpel, dat beloof ik . Dus geen woorden als complementair, tertiair of analoog.
Ze voegen niets toe aan je werk en bezorgen je alleen maar hoofdpijn.

Zoals ik in mijn eerste boek “Succesvol Aquarelleren” ( nog niet in vertaling) al betoog,
moet er wél samenhang en variatie in uw kleurgebruik zijn.
Een schijnbaar paradoxale eis omdat te veel variatie tot te weinig samenhang leidt en andersom.
We zullen dus voor balans tussen de twee moeten zorgen.

Samenhang in kleur bereik je door als bindende factor een moederkleur te gebruiken.
Als we bijvoorbeeld blauw als uitgangspunt nemen, kunnen we op de kleurencirkel via blauwviolet en violet naar roodviolet.
Aan de andere zijde via blauwgroen en groen naar geelgroen .
Dit hele spectrum van roodviolet naar geelgroen beval allemaal blauw.
Deze blauwe moederkleur zorgt voor samenhang waardoor eenheid ontstaat.

Twee voorbeeldschetsjes in phtaloblauw en gebrande sienna.
Bij de ene domineert het blauw, bij de andere het bruin.
Gebruik kleur dus nooit gelijkwaardig.

facebook1
Let ook op fouten in de schetsjes.
Ik hecht meer aan een vluchtige totaalindruk dan aan een realistisch mooi plaatje.
facebook2

Een gekleurde ondergrond zorgt ook voor samenhang.
Dat kan gekleurd papier zijn op papier waarop je zelf een onderschildering aanbrengt.
Hierbij kun je de witte partijen uitsparen,
op gekleurd papier moet je de lichte partijen aanbrengen met dekkende kleur.

Ook een glacis, een dunne wassing achteraf, zorgt voor samenhang.

Zorg altijd voor een echo in het kleurgebruik: herhaal elke kleur elders in het werk, al is het maar een simpele toets.

Variatie in kleur komt neer op warme versus koele kleuren, in een zo eenvoudig mogelijk palet.
Net zomin twee linkerhandschoenen een functioneel paar vormen, werkt de ene kleurcombinatie wel, de andere niet.
Maar dat moet je zelf uitproberen. Ik geef hier geen recepten, alleen een paar persoonlijke adviezen.
Maar denk eraan, geloof niemand, zelfs mij niet. Alleen eigen ervaring vertelt je of het voor jou werkt.
Een eenvoudige combinatie die ik wel gebruik is Paynes grey en sepia of phtaloblauw en gebrande siena
(zie voorbeeldschetsjes) of, als ik eens uit de band wil springen quinacridone gold, brown madder en indigo.
U ziet, een zeer beperkt kleurgebruik, voor mij een voorwaarde voor een stijl die wordt gekenmerkt door een in z’n soberheid bijna banaal aandoende eenvoud.

Nog even dit: gebruik kleur meer expressief dan realistisch, dat verhoogt de abstracte kwaliteit.
Als je van een foto schildert, gebruik dan een zwart/wit copie als voorbeeld.

Een voorbeeld van eenvoud in toon, kleur en details.(zou je met Paynes grey en sepia kunnen maken).
Merk op dat afwisseling en contrast in toon (licht/donker/licht etc) belangrijker is dan zgn.”mooie kleuren”.
Bij beginners (niet bij u dus) schort het vaak aan voldoende lichte maar vooral donkere tonen.
(Edward Wesson)

Om ook onze engelstalige vrienden in de gelegenheid te stellen deze lessen te volgen is
Mineke Reinders  zo vriendelijk de Engelse vertaling te verzorgen.

(volgende les meer over kleur)

 

I can do that too!

Published on by adminLeave a comment

In the previous lessons you saw that a painting gains force when you strengthen the value contrast by reducing nuances.
Painting with only three tonal values almost guarantees successful work.
The ability to express yourself in a limited value pattern is the most important key to learning to paint well.
So: the basis for a good composition is not what you see before you, what IS there, but what SHOULD BE there.
Combine similar values, avoid having too many dark accents in the light area, and too many light ones in the shade.
Don’t scatter details across the painting, but limit them to the area in and around the focal point (more about that later).

Rowland Hilder was a master of such a limited value palette.
The photo shows a cluttered, chaotic scene with an excess of tonal values, so we must simplify.

Turning this scene into a strong painting requires some thought.
The value sketch shows that considerable changes were made, but notice in particular how the tonal values have been forged into a whole. The painter has manipulated reality to suit his purpose by letting values melt together to form a unity.
After all, a good painting is more important than an accurate rendering.
When we merge shapes by unifying values, we achieve an increased abstraction of the overall composition.
This makes for a stronger painting that transcends the “pretty picture”.
Study this example thoroughly, and make a few such sketches of your own.

You learn only by doing, just as someone who only reads cookbooks will never be a good cook either.
Watercolor technique is not that difficult. It is made difficult by bad teachers.
A good instructor can teach you the technique on a rainy day,
so you will never again sigh with discouragement: “I’ll never learn this”,
but through a simplified approach make you exclaim:
“I can do that too!”

Information: keesvanaalst.nl
(Next lesson: COLOR)