We hebben al een tijdje geen contact gehad. Een inventarisatie van ruim dertig jaar artikelen die ik voor kunstmagazine Palet heb geschreven, hield me bezig. Een herschreven selectie zal, hoop ik, in boekvorm verschijnen. Nu alleen nog een rustig onderkomen waar ik een tijdje ongestoord aan het boek kan werken.
Intussen heeft u nog wel les 8 van me tegoed.
U weet dat ik meer geïnteresseerd ben in de visuele aspecten van compositie, zoals vorm,kleur en structuur dan in de juiste gelijkenis van het onderwerp. Het is zelfs beter als bij de basisopzet het onderwerp nog geheel niet in beeld is. Voel je bij die opzet niet beperkt door regels, conventies en dogma’s. Er zijn meesterwerken gemaakt door kunstenaars die de regels aan hun laars lapten. Als je per se toch wat richtlijnen wil, vooruit dan maar.

Hou het simpel, een eenvoudig toonwaardepatroon zorgt voor een hechte structuur en is belangrijker dan de realiteit, het “mooie plaatje”. Leer de werkelijkheid dus te “liegen”,een goed schilderij is meer dan een juiste gelijkenis.
Om tevreden met je werk te zijn is het niet nodig dat alles wat je maakt ook meteen lukt. Accepteer mislukkingen als onderdeel van het leerproces en raak niet te gauw ontmoedigd. Multatuli zei het al:
“Je bevordert de zwemkunst van jonge eenden niet door de eieren in het water te werpen”.
Laat daarbij je ambities niet voorbijgaan aan wat realistisch is. Je kunt een hoge graad van tevredenheid en gemoedsrust bereiken als je je ambities aanpast aan je talent.

Sunday morning Castlemaine by Joseph Zbukvic

U ziet, ook in deze les weinig adviezen over schildertechniek. Daar zijn al boeken genoeg over geschreven. Het doel is te schilderen zoals je ademt of loopt, zonder er bij na te denken. Als je een duizendpoot zou vragen je uit te leggen hoe hij loopt, zou hij in de war raken.
Er is een Zen-uitspraak: leer eerst 15 jaar grondig de techniek, laat dan 15 jaar alles bezinken en begin daarna pas met schilderen, als je de techniek bent ontstegen. Misschien een aanvechtbare uitspraak, maar de essentie is dat vaardigheid en techniek de creativiteit vaak in de weg staan.
Met de volgende, 9de les wil ik deze reeks afsluiten. Wel wil ik eventuele vragen die gerezen zijn,
proberen te beantwoorden. Niet individueel, maar per categorie. Je kunt ze via facebook of weblog
sturen.

Kees van Aalst